Kinderen en seksuele opvoeding

Mijn moeder is thuis nooit voorgelicht. Daarom had ze zich voorgenomen dit met haar kinderen heel anders te doen. Dat deed ze, en hoe! Ze vertelde veel, soms zelfs over haar eigen seksuele leven. Ik weet nog hoe afschuwelijk ik dat vond. Ten eerste wil je als kind van je ouders niet weten dát ze ‘het doen’, laat staat hóe.
Toch ben ik er niet slechter van geworden. Het positieve van míjn seksuele opvoeding is dat ik gemakkelijk over seks praat. Ik heb er veel aan in mijn werk.
In mijn praktijk vraag ik tijdens het kennismakingsgesprek altijd: ‘Hoe ging de seksuele voorlichting bij jullie thuis?’ Helaas is die er in veel gevallen niet echt geweest. Veel mensen zeggen dat ze de informatie op school tijdens de biologieles gehoord hebben.

Gaat het tegenwoordig anders?

Of is het nog steeds een lastig onderwerp om met je kinderen over te praten?
Hoe reageer je als je dochter van zeven over seks hoort en enthousiast vraagt: ‘Pap, mag ik er een keertje bij zijn?’ Of als je zoon van vijf vraagt: ‘Mam, wat is seksen eigenlijk?’ Ga je er dan goed voor zitten om meteen het hele verhaal te doen, zoals vroeger wel gangbaar was? Waarschijnlijker is het dat je je kinderen seksueel opvoedt. Dat is geen moment, maar een proces. Waarbij je wel je eigen relatie betrekt, maar niet zoals mijn moeder het deed. Je kunt als het ware laten zien dat je van elkaar houdt en elkaar daarom bijvoorbeeld graag kust, aanraakt, knuffelt. Seks hoort daar ook bij. Dan wordt het praten erover gemakkelijker.

Wanneer en hoe praat je over seksualiteit?

Stem af op wat het kind vraagt.
Het zoontje van vijf is nieuwsgierig. Waarschijnlijk heeft hij het woord gehoord en wil hij weten wat dat betekent. Een antwoord als ‘dat is vrijen’ of ‘dat is knuffelen voor grote mensen’ is dan vaak genoeg. Pas als het kind doorvraagt, vertel je meer.
Laat het (jonge) kind bepalen of het genoeg is.
Als het kind wegloopt heeft het voldoende antwoord op zijn vraag gekregen. Je hoeft er niet op door te gaan.
Praat over wat past bij de leeftijd.
Bij heel jonge kinderen gaat het nog over het eigen lichaam en verschil tussen jongens en meisjes. Pas later is het verhaal over de voorlichting aan de orde. Meer over seksualiteit en leeftijd.
Vertel genoeg, niet teveel.
En vooral niet over je eigen ervaringen en gevoelens. Daar maak je je kind alleen maar verlegen mee.
Geen vragen, toch praten.
Opgroeiende kinderen horen op verschillen plekken over seksualiteit; op school, op straat, van vriendjes en op internet. Dit betekent niet dat jij als ouder het er niet meer over hoeft te hebben. Zelfs als je kind zegt ‘ik weet alles al’. Het gesprek is belangrijk omdat het intiem is en kinderen wellicht toch hiaten in hun kennis hebben waarover jullie dan samen kunnen praten.
Kies een geschikt moment.
Als je kinderen ouder zijn en je wilt met ze praten over seks, voelen ze zich daar soms ongemakkelijk bij. Ik vind een kort autoritje dan een mooi moment. Jij rijdt en kijkt op de weg, je hoeft elkaar niet aan te kijken.
Laat weten dat seksualiteit iets positiefs is, niet iets vies of geheimzinnigs.
Hoe moeilijk je het misschien ook vindt om over seks met je kinderen te praten, het is heel belangrijk. Hoe gewoner je erover doet, hoe makkelijker ze er later zelf mee om zullen gaan. We kennen allemaal verhalen over mensen die worstelen met de boodschap die ze in hun jeugd kregen dat seks vies is.
Geef grenzen aan.
Kinderen van rond de drie, vier jaar gaan ontdekken dat ze gevoel hebben in hun geslachtsdelen. Ze stoppen hun hand tussen hun benen of rijden op meubels of knuffels. Het geeft een fijn gevoel, maar dat heeft op die leeftijd nog niet met seks te maken. Vertel je kinderen waar het wel en niet kan, bijvoorbeeld niet in de kamer met bezoek, wel in je eigen kamer.
Hetzelfde geldt voor doktertje spelen. Kinderen zijn van nature nieuwsgierig. Zo zijn ze ook nieuwsgierig naar het verschil tussen jongens en meisjes en naar elkaars geslachtsdelen. Het is leuk en spannend om daarmee te experimenteren. En dat kan een positieve, leerzame ervaring zijn. Belangrijk hierbij is wel dat het vrijwillig is en er geen dingen gebeuren die één van de kinderen niet wil. De kinderen moeten vanwege het machtsevenwicht ongeveer even oud zijn. Ze moeten elkaar geen pijn doen en geen voorwerpen in lichaamsopeningen stoppen.
Gebruik boeken.
Er zijn talrijke bruikbare boeken over seksualiteit voor verschillende leeftijden. Die kunnen het gesprek makkelijker maken. Je kunt ze samen bekijken en / of aan je kinderen geven om ze alleen te lezen.
Toen onze kinderen jonger waren, hebben we een aantal van die boeken in de boekenkast gezet. Ze lagen meer op de kamers van onze kinderen, dan dat ze in boekenkast stonden!

Enkele boekentips:

Kriebels in je buik
Door: Siska Goeminne
Leeftijd: vanaf 4 jaar
Allereerste infoboek – Seksuele opvoeding
Door: Isabelle Fougere
Leeftijd: 4 tot 6 jaar
Dus jij en mama hebben het gedaan?! 101 kindervragen over seks.
Door: Katharina von der Gathen
Leeftijd: ca. 8 jaar
Het puberboek, over zoenen, zeuren, veranderen en verliefd zijn.
Door: Sanderijn van der Doef
Leeftijd: vanaf 11 jaar
Seks en zo
Door: Robie H. Harris
Leeftijd: vanaf 12 jaar
En als je nog wat te vragen hebt, dan kom je maar. Een open boek over seksualiteit
Door: Grethe Fagerström
Leeftijd: vanaf 12 jaar

Schrijver: Lies te Velde

In mijn blogs schrijf ik over diverse relatieperikelen.
Deze blogs zijn een aanvulling op de verschillende diensten die ik aanbied.

Categorieën

Heb je, na het lezen van deze blog, behoefte aan hulp? Gaan jullie uit elkaar en je worstelt in je eentje met gevoelens als verdriet, schuldgevoel of radeloosheid? Ik werk ook individueel met een van de partners na een scheiding.

Maak een afspraak voor een vrijblijvende kennismaking